بررسی شواهد ریخت زمین ساختی و ساختاری در منطقه ماه نشان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه زنجان

چکیده

پهنه ماهنشان در شمال باختر استان زنجان از دیدگاه گوناگونی واحدهای ریخت شناسی بسیار سرشار است. این تنوع ریخت شناسی در اثر عوامل اقلیمی، حرکات زمین‌ساختی، ویژگیهای سنگ ‌شناختی و فرایندهای فرسایشی شدید شکل گرفته است.فرسایش بادی یکی از مهمترین عوامل ایجاد پدیده های زیبای زمین شناسی از قبیل ستونهای فرسایشی در این ناحیه محسوب می شود. در این پژوهش با بهره گیری از مشاهدات صحرایی به تحلیل ویژگیهای ساختاری و ریخت زمین ساختی از زمین ساخت پویا در محدوده ماهنشان پرداخته شده است. در گستره چین خورده ماهنشان لایه های شکل پذیر در سازند سرخ بالایی نقشی کلیدی در کینماتیک دگرریختی ناحیه دارند. دو گسل اصلی پهنه ماهنشان، راندگی ماهنشان و راندگی انگوران با راستای شمال باختری هستند. گسلهای فعال در تصاویر ماهواره ای ترسیم شده اند. بررسی های صحرایی نشان می دهد پویایی زمین ساختی حاکم در این منطقه، همزمان با رسوبگذاری واحدهای سنگی در محدوده زمانی پلیوسن-کواترنری بوده است. همگرایی عربی- اوراسیا در گسلش فعال گسلهای اصلی راندگی با روند شمال باختری در محدوده مورد مطالعه نقش دارد.

کلیدواژه‌ها


References
Ballato, P., Cifelli, F., Heidarzadeh, G., Ghassemi, M.R., Wickert, A.D., Hassanzadeh, J., Dupont-Nivet, G., Balling, P., Sudo, M., Zeilinger, G., Schmitt, A.K., Mattei, M., Strecker, M.R., 2016. Tectono-sedimentary evolution of the northern Iranian Plateau: insights from middle–late Miocene foreland-basin deposits. Basin Research 1–30, doi: 10.1111/bre.12180.
Djamour, Y., Vernant, P., Nankali, H. R. and Tavakoli, F., 2011. NW Iran-eastern Turkey present-day Kinematics: Results from the Iranian permanent GPS network. Earth and Planetary Science Letters 307, 27-34.
Gilg, H.A., Boni, M., Balassone, G., Allen, C.R., Banks, D., Moore, F. 2006. Marble-hosted sulfide ores in the Angouran Zn-(Pb-Ag) deposit, NW Iran: interaction of sedimentary brines with a metamorphic core complex. Mineralium Deposita 41, 1–16.
Hajialioghli, R., Moazzen, M., Droop, G.T.R., Oberhancli, R., Bousquoet, R.T., Jahangiri, A., Ziemman, M., 2007. Serpentine polymorphs and P-T evolution of metaperidotites and serpentinites in the Takab area, NW Iran. Mineralogical Magazine 71, 203–222.
Honarmand, M., Xiao, W., Nabatian, Gh., Blades, M.L., Santos, M.C., Collins, A.S., Ao, S., 2018. Zircon U-Pb-Hf isotopes, bulk-rock geochemistry and Sr-Nd-Pb isotopes from late Neoproterozoic basement in the Mahneshan area, NWIran: Implications for Ediacaran active continental margin along the northern Gondwana and constraints on the late Oligocene crustal anataxis. Gondwana Research 57, 48–76.
Isik, V., Saber, R., Caglayan, A., 2013. Structural Relationship between Tabriz Fault Zone and Bozgush Fault Zones, NW Iran, 66th Geological Congress of Turkey, 92–93.
Masson, F., Lehujeur, M., Ziegler, Y. and Doubre, C., 2014. Strain rate tensor in Iran from a new GPS velocity field. Geophtsical Journal International, doi: 10.1093/gji/ggt509.
Moghadam, H.S., LI, X.H, Stern, R.J., Ghorbani, G., Bakhshizad, F., 2016. Zircon U–Pb ages and Hf–O isotopic composition of migmatites from the Zanjan–Takab complex, NW Iran: constraints on partial melting of metasediments. Lithos 240–243, 34–48.
Rockwell, T.K., Keller, E.A., Clark, M.N., Johnson, D.L., 1984. Chronology and rates of faulting of Ventura River terraces, California, Geol. Soc. Am. Bull. 95, 1466 -1474.
Saber, R., Caglayan, A., Ishik, V., 2018. Relative tectonic activity assessment and kinematic analysis of the North Bozgush fault Zone, NW Iran. Journal of Asian Earth Sciences 164, 219–236.
Saki, A., Moazzen, M., Modjtahedi, M., Oberhansli, R., 2008. Phase relations and reaction histories of chloritoid-free and chloritoid-bearing metapelites from the Mahneshan area, NW Iran. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy 16, 622–640.
Saki, A., 2010. Mineralogy, geochemistry and geodynamic setting of the granitoids from NW Iran. Geol. J. 45, 451–466. DOI: 10.1002/gj.1211.
Solaymani Azad, S., Dominguez, S., Philip, H., Hessami, K., Forutan, M.R., Shahpasan Zadeh, M., Ritz, J.F., 2011. The Zandjan fault system: Morphological and tectonic evidences of a new active fault network in the NW of Iran. Tectonophysics 506, 73–85.
Stockli, D.F., Hassanzadeh, J., Stockli, L.D., Axen, G.J., Walker, J.D., Dewane, T.J., 2004. Structural and geochronological evidence for Oligo-Miocene intra-arc low-angle detachment faulting in the Takab–Zanjan area NW Iran. Geological Society of America Abstracts with Programs 36 (5), 319.
Taghipour, K., Khatib, M.M., Heyhat, M.R., Shabanian, E., Vaezihir, A., 2018. Evidence for distributed active strike-slip faulting in NW Iran: The Maragheh and Salmas fault zones. Tectonophysics 742–743, 15–33.