استفاده از ریزساختارهای کوارتز و فلدسپار در تعیین دمای دگرشکلی در مجموعه دگرگونی سه‎قلاتون، کمربند دگرگونی سنندج-سیرجان، ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

چکیده

در سالهای اخیر تعیین ویژگی‎های دگرشکلی مانند دما در کمربندهای کوهزایی مورد توجه قرار گرفته است. در این نوشتار دمای دگرشکلی در مجموعه دگرگونی سه‎قلاتون با استفاده از شاخص‎های پتروفابریکی مانند سامانه‎های بازبلورش کوارتز و فلدسپار، الگوی محور c- کانی کوارتز، زاویه بازشدگی اندازه‎گیری شده است. مجموعه دگرگونی سه‎قلاتون در شرق نیریز در استان فارس، بخشی از کمربند دگرگونی سنندج- سیرجان است. اندازه‎گیری محور نوری کوارتز در نمونه‎های جهت‎دار در این منطقه نشان داد که غالبا محورc-کوارتز در فاصله بین محور Z و Y بیضوی کرنش نهایی تمرکز یافته است. سامانه‎های بازبلورش مانند مهاجرت مرز دانه و چرخش ریزدانه در کانی کوارتز و فلدسپارها دیده می‎شوند و دمایی در محدوده 400-550 درجه سانتی‎گراد را نشان می‎دهند. وجود ریزساختارهای دمای بالا همراه با ریزساختارهای دمای پایین مانند برآمدگی مرز دانه در کوارتز و وجود فلدسپارهایی با ساختارهای قفسه کتابی در نمونه‎های مورد مطالعه نشان دهنده وقوع دو فاز دگرگونی است که نشان می‎دهد پیشرفت دگرشکلی در مراحل پایانی با کاهش دما همراه بوده است. همچنین زاویه باز شدگی کمربندهای محور نوری کوارتز اندازه گیری شده بین 68 تا80 درجه متغیر است که با استفاده از این ریزدماسنج دمای50± 610-490 درجه سانتی‎گراد تخمین زده می­شود. نتایج بدست آمده تطابق خوبی را با فعالیت  سامانه‎های لغزش و تمرکز محورهای c- کوارتز نشان می‎دهند. این نتایج نشان دهنده رخداد دگرشکلی در شرایط رخساره شیست سبز- آمفیبولیت در کمربند دگرگونی سنندج-سیرجان است.

کلیدواژه‌ها