بررسی لرزه خیزی و نو ریخت زمینساختی منطقه شمال فیروزکوه، محدوده تالار رود و بابل رود البرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تکتونیک، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 گروه تکتونیک، دانشکده علوم زمین، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در این تحقیق بخش خاوری البرز مرکزی که در بین پهنه‌های گسلی فیروز‌کوه در جنوب و شمال البرز در شمال محدود شده و از نظر لرزه خیزی فعال و دارای شهرستان‌های رو به توسعه است، از دیدگاه لرزه خیزی و نوریخت زمین ساختی بررسی شد. یازده زیر حوضه زهکش در محدوده با امتداد کلی شمال خاوری- جنوی باختری تا شمالی-جنوبی و یک زیر حوضه با امتداد خاوری- باختری شناسایی شدند. شاخص‌های فعالیت زمین ساختی تقعر و شیب نرمال رودخانه برای زیر حوضه‌های مورد بررسی به ترتیب 0.36-1 و 72-288 است. زیرحوضه‌های شمالی و جنوبی دچار جابجایی‌های آبراهه و ایجاد رودشکن‌های متعدد شده-اند. پهنه زمین ساختی با امتداد شمال خاوری- جنوب باختری محدود شده بین پهنه‌های گسلی زرینکوه- فیروزکوه، چاشم و اوریم از جنوب و گسل‌های بادرود و لرد از شمال میزبان لرزه‌هایی با بزرگای بیشتر است. ضرایب لرزه خیزی a و bبه ترتیب 3.84 و 0.85 محاسبه شد. فراوانی زمین لرزه‌ها در منطقه از بزرگای 2.4 در مقیاس ریشتر به سمت بزرگای 4.2 که بیشینه بزرگاست به صورت تصاعدی کاهش می‌یابد و نیز عمق تمرکز 60.7 درصد از زمین لرزه‌ها بین اعماق 4.5 تا 10 کیلومتری قرار گرفته است. مقایسه شواهد صحرایی با محاسبات انجام گرفته بر مبنای شاخص‌های شیب نرمال و تقعر رودخانه در امتداد گسل‌های شمال البرز، فیروزکوه، نورد، لَله‌بند ایجاد رودشکن‌های متوالی که حاصل اثر مولفه شیب‌لغز گسل‌هاست را تایید می‌کند. نتایج نشانگر کاهش فعالیت نوریخت-زمین ساختی و لرزه خیزی بخش میانی منطقه است درنتیجه برای توسعه محدوده شهری نسبت به بقیه بخش‌های محدوده پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها