مدلسازی ژئومکانیکی چینهای گسترش گسلی ساده و چین های گسترش گسلی به همراه گسل فرعی پرشیب در فرادیواره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

2 گروه حوضه های رسوبی و نفت، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

3 استاد ، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

4 استادیار ،دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

چین‌های مرتبط با گسل در بیشتر جایگاه های زمین ساختی و در دو رژیم کششی و فشارشی گسترش می‌یابند. گستردگی این ساختارها و اهمیت آنها در اکتشاف و استخراج منابع هیدروکربنی و لرزه‌شناسی سبب شده‌است تا در ورای زمین‌شناسی ساختاری نیز مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر درک فرگشت هندسی این چین خوردگی‌ها می‌تواند ارتباط هندسی این ساختارها را با فرایند‌های جاگیری و مهاجرت منابع هیدروکربنی آشکار سازد. این پژوهش با استفاده از دو سری مدل اجزاء محدود دو بعدی، فرگشت هندسی، و فرگشت تنش- کرنش در چین‌های گسترش گسلی ساده و چین های گسترش گسلی با گسل فرعی پرشیب در فرادیواره را مورد بررسی قرار می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد که؛ الف) در هر دو نوع چین‌خوردگی کرنش خمیرسان در سطح گسل، نوک گسل، و یال جلویی چین متمرکز شده‌است، ب) در هر دو نوع چین خوردگی الگوی تنش-کرنش در قله و یالهای چین مشابه است، در حالی که با الگوی تنش-کرنش در سطح گسل متفاوت است، هر چند که الگوی تنش-کرنش در نقاط مختلف گسل نیز بایکدیگر مشابه است، ج) با وجود شباهت الگوی تنش-کرنش در این دو نوع چین‌خوردگی، سه تفاوت عمده قابل شناسایی است، 1) کاهش وسعت نرم شدگی کرنش در یال جلویی مدل چین گسترش گسلی با گسل فرعی، 2) افزایش تنش تفریقی در مدل چین گسترش گسلی با گسل فرعی ، و 3) در مدل چین گسترش گسلی ساده وسعت بازه سخت‌شدگی کرنش به سمت نوک گسل افزایش می‌یابد، در حالی که در مدل چین گسترش گسلی با گسل فرعی عکس آن صادق است.

کلیدواژه‌ها