مطالعه سنگ منشاء و خاستگاه تکتونیکی رسوبات کواترنری مانداب سقلسکار در رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ، دانشکده علوم زمین، علوم تحقیقات تهران، ایران

2 دانشکده زمین شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 دانشکده علوم زمین و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران وایران

4 دانشکده علوم زمین دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم تحقیقا، تهران، ایران

5 مدیر مرکززمین شناسی گیلان، ایران

چکیده

به‌منظور تعیین منشأ و خاستگاه زمین‌ساختی رسوبات مانداب سقلکسر ، 74 نمونه سطحی و زیرسطحی مطالعه شد. ارتباط مثبت میزان Al2O3 با میزان Fe2O3، MgO و K2O و همچنین، ارتباط منفی میزان Al2O3 با میزان SiO2 و TiO2 بر حضور این عناصر در کانی‌های رسی و میکاها دلالت دارد. میزان K2O از Na2O به‌مراتب بیشتر است که به علت وجود فراوانی K فلدسپار نسبت به پلاژیوکلازها در سنگ منشأ می باشد، یک بی‌نظمی در شمال غرب مانداب سبب افزایش Na2O نسبت به K2O شده است که به دلیل فلدسپار سدیم دار در سنگ منشأ در رسوبات نیمه شمالی مانداب است. همچنین، افزایش میزان MgO و Fe2O3 در مقایسه با پوسته بالایی قاره‌ای نشان‌دهنده حضور کانی‌های مافیک در سنگ منشأ است. مقایسه اکسیدهای عناصر اصلی و انطباق نمونه‌ها بر دیاگرام مثلثی SiO2/10-CaO+MgO-Na2O+K2O حاکی از این است که منشأ اصلی رسوبات هوازدگی سنگ‌های ماگمایی شوشونیتی، داسیت، مونزونیت گابرو (عموماً ترکیب حد واسط) در مجموعه ماگماتیسم البرز است. پلات نمونه‌ها روی دیاگرام SiO2 در مقابل Al2O3+K2O+Na2O آب‌وهوای نیمه‌خشک را نشان می‌دهد. برمبنای انطباق نمونه‌های مانداب بر دیاگرام‌های دوتایی اکسید عناصر اصلی، یعنی Fe2O3+MgO در برابر Al2O3/SiO2 و TiO2و log (K2O/Na2O) در برابر SiO2 و همچنین، نمودارهای سه‌تایی عناصر فرعی Sc، La، Th و Zr، به نظر می‌رسد رسوبات ابتدا از یک حوضه پشت کمانی حاشیه ای و سپس از یک کمان ماگمایی در حاشیه های قاره ای فعال نشات گرفته باشند. در نهایت طی کواترنری، چرخه رسوبگذاری مجدد را پس از هوازدگی و حمل به مانداب سقلکسر پشت سر گذاشته اند.

کلیدواژه‌ها