پیوند میان متالوژنی ذخایر سرب-روی با میزبان کربناته و چرخه‌های کوهزایی در پهنه البرز مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه زمینشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 عضو هیات علمی، پژوهشکده علوم زمین

3 گروه مهندسی نفت و معدن، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

4 گروه علوم زمین ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

چکیده

البرز مرکزی بخش جنوبی تحدب دریای کاسپین را شامل می‌شود و دارای گسترشی از سمنان تا قزوین است. پژوهش انجام شده با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین کانه زایی سرب و روی و زمین‏ساخت و پتانسیل بالای این پهنه بر روی پهنه البرز مرکزی متمرکز شده است. در این پژوهش ابتدا سعی شده بر اساس بررسی‌های صحرایی، دفتری و نیز مطالعات پیشین، افق‌های اصلی کانه زایی سرب و روی و جایگاه این افق‌ها با رخدادهای کوهزایی بررسی شود. بر اساس این مطالعه مشخص گردید 8 افق کانه زایی سرب و روی در البرز مرکزی قرار دارد که از قدیم به جدید شامل افق کانه زایی سازند سلطانیه مرتبط با کوهزاد زایگونین ، افق کانه زایی سازند میلا مرتبط با کوهزاد کالدونین، افق کانه زایی سازند مبارک مرتبط با کوهزاد البرز، افق کانه زایی سازند روته مرتبط با کوهزاد هرسی نین، افق کانه زایی سازند الیکا مرتبط با کوهزاد سیمرین پیشین، افق کانه زایی سازند لار مرتبط با کوهزاد سیمرین میانی، افق کانه زایی کربنات‌های به سن کرتاسه مرتبط با کوهزاد لارامید و افق کانه زایی درون واحد کرج به سن ائوسن مرتبط با رخداد پیرنه می‌باشد. بر اساس مدل‌سازی ریاضی در پهنه البرز مرکزی مشخص شده کنترل کننده‌های کانه‌زایی سرب و روی گسل‌های راندگی و امتدادلغز معکوس می‌باشند. براساس این پژوهش مشخص شد بیش از 60 درصد از کانه‌زایی‌های مرتبط با ساختارها در مزوزوییک شکل می‌گیرد که کانه‌زایی‌های تریاس همزمان با زمین‌ساخت کششی شکل گرفته و کانه‌زایی‌های کرتاسه در یک رژیم فشارشی ایجاد شده‌اند.

کلیدواژه‌ها