بررسی نقش زمین‌ساخت جنبا در شکل گیری حوضه بسته گراغه، شهرستان زاهدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم، گروه زمین شناسی ، دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان

2 گروه زمین شناسی- دانشکده علوم- دانشگاه سیستان و بلوچستان- زاهدان- ایران

3 استادیار تکتونیک- دانشکده صنعت و معدن- دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

حوضه آبریز بسته گراغه در قسمت میانی پهنه زمین درز سیستان و غرب و شمال غرب شهر زاهدان قرار گرفته است. وجود یک حوضه بسته وسیع و فرو افتاده که توسط گسل‌های جنبا احاطه شده است در پهنه برشی- فشارشی پهنه زمین درز سیستان می تواند فرصت مناسبی را برای مطالعه زمین‌ساخت جنبا در این گستره را فراهم کند. در این راستا به بررسی ارتباط بین ساختارهای زمین‌ساختی و نحوه تشکیل و تکامل حوضه بسته گراغه به کمک محاسبه شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی و شواهد صحرایی پرداخته شده است. شاخص‌های مورد مطالعه عبارت اند از شاخص شکل حوضه(BS)، شاخص انتگرال فراز نما(HI)، شاخص نسبت بین پهنای کف دره به ارتفاع آن (VF)، شاخص میانگین شیب محوری کانال (MASC)، شاخص عدم تقارن حوضه آبریز (AF)، پیچ وخم پیشانی کوهستان (SMF) و ارزیابی نسبی فعالیت زمین‌ساختی (Iat). شاخص‌های ریخت زمین ساختی نشان دهنده فعالیت بالا و عدم تقارن حوضه است. پارامترهای به دست آمده نشان دهنده فعالیت بالای زیر حوضه‌های مجاور گسل‌های مرزی حوضه اصلی است به صورتی که زیر حوضه‌های با فعالیت پایین اغلب در مرکز و با فاصله از گسل‌های اصلی قرار گرفته‌اند. این گسل‌ها با تبعیت از شکل حوضه از شمال و شمال غرب به یکدیگر نزدیک و در جنوب وجنوب شرقی از هم فاصله می‌گیرند به صورتی که گسل‌های محدوده کننده حوضه با حرکت به سمت جنوب دچار یک چرخش پاد ساعتگرد شده و در نتیجه آن باعث ایجاد یک پهنه کششی فروافتاده در این پهنه فشارشی شده است.

کلیدواژه‌ها

زمین ساخت
دوره 6، شماره 23
آذر 1401
صفحه 14-28

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار