بررسی فعالیت ‌زمین‌ساختی گستره ابهر-لوشان بر اساس تحلیل شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی، جنوب البرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم پایه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین

2 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

3 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

4 گروه‌ زمین‌شناسی، دانشکده ‌علوم‌پایه، دانشگاه شیراز، شیراز

چکیده

منطقه مورد مطالعه در طارم ‌سفلی که از نظر زمین‌ساختی در پهنه البرز مرکزی واقع شده‌ است، قرار دارد. شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساخت منطقه تغییرات مفید و با ارزشی را به‌ ویژه در تعیین فعالیت ‌زمین‌ساختی ارائه می‌دهد. زمین‌ساخت منطقه که سبب ایجاد خمش کوهزاد در منطقه مورد مطالعه شده است، از جمله عوامل اصلی و کنترل‌کننده شاخص‌های ‌ریخت‌زمین‌ساختی در منطقه می‌باشد. کوهزاد البرز پیرامون خمش تاکستان حاوی گسل‌های فعال مهمی است که ممکن است در میزان پتانسیل فعالیت منطقه تاثیرگذار بوده باشد. در این پژوهش فعالیت تکتونیکی منطقه با بهره‌گیری شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی نظیر: گرادیان طولی رودخانه (Sl)، نسبت پهنای کف دره به عمق دره (Vf)، انتگرال و منحنی هیپسومتری (Hi)، نسبت شکل حوضه (Bs)، پیچ و خم‌ رودخانه (S)، عدم تقارن حوضه آبراهه در حوضه آبریز(Af) ، تقارن توپوگرافی عرضی (T) و تراکم سطحی آبراهه(P) مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با بهره‌گیری از نقشه‌های زمین‌شناسی و توپوگرافی، مطالعات سنجش از دور بر روی تصاویر ماهواره‌ای Landsat با استفاده از نرم‌افزار‌های ArcGIS و Global mapper به انجام رسیده است. در نهایت یافته‌های این پژوهش با استفاده از شاخص فعالیت‌ نسبی زمین‌ساختی (Iat) برآورد شده‌ است. مقادیر این شاخص نشانگر فعالیت زمین‌ساختی بالا در قسمت میانی منطقه و فعالیت زمین‌ساختی متوسط و کم به ترتیب در قسمت شمال‌غرب و جنوب‌شرقی منطقه است.

کلیدواژه‌ها