دگرریختی و الگوی جایگیری گرانیت سروجهان درجنوب خاور زنجان

نویسندگان

1 1گروه تکنونیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

2 2دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

چکیده
گرانیت سروجهان با وسعت حدود 15 کیلومتر مربع در برونزدی عدسی شکل در راستای شمال باختر-جنوب خاور با سن پرکامبرین در درون سازند کهر نفوذ کرده است. این گرانیت درکوهستان سلطانیه در جنوب خاور زنجان قرار داردو تاثیر حرارت آن دگرگونی همبری در نهشته‌های سازند کهر بوجود آورده است.این توده در جنوب باختر فرادیواره گسل معکوس سلطانیه با روند شمال باختر-جنوب خاور برونزد یافته است. فابریک دگرریختی موجود در این توده، تغییرشکل در شرایط شکل پذیردر یک پهنه برشی را نشان می‌دهد. اندازه‌گیریبرگوارگی و خطوارگیمیلونیتیدر توده گرانیتیسروجهان روشن ساخت کهخطوارگی کششی با میل کم تا متوسطعمود بر جهت امتداد برگوارگیمیلونیتی با شیب کم تا متوسطقرار گرفته است. این فابریک هماهنگی آشکاری با ساختار گنبدی در گرانیت نشان می‌دهد که این آرایش ساختاری در الگوهای هسته دگرگون(core complex) معرفی شده‌اند. گسل سلطانیه با شیب متوسط و سازوکار معکوس، گرانیت سروجهان را به سطح رسانده و با نهشته‌های سازند کرج با سن ائوسن موجود در فرودیواره،همبر ساخته است. وجود پهنه گسلیگسترده و دگرسانی پیشرفته گرانیت در این پهنه گسلی، نقش این گسل را در ارتباط با دگرسانی، برخاستگی و به سطح رسیدن گرانیت سروجهان نشان می‌دهد. بررسی ساختاریدر نهشته‌های سازند کهر، فابریک سنگ‌های دگرگون در همبری گرانیت و ارتباط هندسی و جنبشی آنها با فابریک شکل پذیر خود توده گرانیتیسروجهان مشخص می‌کندکه گرانیت در شرایط شکل پذیر در عمق مناسب در پوسته، در پهنه برشی نفوذ یافته و میلونیتی شده است.این موضوع سازوکار کششی گسل سلطانیه را در زمان نفوذ گرانیت سروجهان تقویت می نماید. سازوکار معکوس با مولفه امتدادی راستبر گسل سلطانیه حرکت نهایی گسل را پس از نهشته شدن سازند کرجدر اثر تکتونیک برخوردی ومعکوس شدگی (inversion)نشان می‌دهد که سبببالا آمدن وبه سطح رسیدن گرانیت شده است.

کلیدواژه‌ها


 
منابع
- افتخارنژاد، ج.، حاجیان، ج.، هیرایاما، د.ک.، هوشمندزاده، ا.، نبوی، م.ح.، صمیمی، م.، اشتوکلین، ی.، زاهدی، م.، علوینائینی، م.، 1373. نقشهزمین‌شناسیخدابنده -سلطانیه،مقیاس1:100000 .سازمانزمین شناسیواکتشافات معدنیکشور.
- سامانیزادگان، ر.، محجل، م.، 1390. الگوی کرنش نسبی در گرانیتوئید علی آباد دمق. فصلنامه علوم زمین، شماره 81، صفحه 83-77.
- قنبری،س.،1378.بررسیپترولوژیکیتودههاینفوذیجنوب خاورزنجانومقایسهآنهاباگرانیتدوران،پایان­نامهکارشناسیارشد،دانشگاهشهیدبهشتی.
- محجل، م.، ولی زاده، م.و.، مقدم، ف.، 1385. تحلیل دگرریختی در گرانیت میلونیتی علی آباد دمق و اهمیت پهنه برشی آن در تفسیر تکتونیک منطقه همدان. مجله علوم دانشگاه تهران، جلد 32، شماره 2، صفحه 104-91.
 
- Castro, A., Fernandez, C., 1988. Granite intrusion by externally induced growth and deformation ofthe magmareservoir, the example of the Plasenzuela pluton, Spain. JournalofStructural Geology, 20, 9/10, 1219-1228.
- Hasanzadeh,J., Stockli, D., Horton, B., Axen, G., Stockli, L.,Grove, M., Schmitt, A.K., Walker, J.D., 2008.U-Pb zircon geochronology of late Neoproterozoic–Early Cambrian    granitoids in Iran: Implications for paleogeography, magmatism, and exhumation history of Iranian basement.Tectonophysics, 451,71–96.
- Hutton, D.H.W., 1988. Granite emplacement mechanism and tectonic controls: inferences from deformation studies. Transaction of the royal society of edingburg: Earth sciences,   79, 245-255.
- Mohajjel, M. Fergusson, C.L., 2000. Dextral transpression in lateCretaceous continental collision, Sanandaj–Sirjan Zone, western Iran.Journal of Structural Geology 22, 1125–1139.
- Montanari, D., Corti, G., Sani, F., Ventisette, C.V., 2010. Experimental investigation on granite emplacement duringshortening. Tectonophysics, 484, 7-155.
- Passchier, C.W., and Trouw, R.A.J., 2005. Microtectonics.  2nd edition, Springer, Verlag, Berlin.
- Paterson, S.R., Tobisch, O.T., 1992. Rates of processes in magmatic arcs: implication for the timing and nature of pluton emplacement and wall rock deformation. Journal of structural geology, 4, No. 3, 291-300.
- Paterson, S.R., Fowler, T.K., 1993. Re-examining pluton emplacement processes. Journal of structural geology, 15, 191-206.
 
- Paterson, S.R., and Vernon, R.H., 1995. Bursting the bubble of ballooning plutons: a return to nested diapirs emplaced by multiple processes. Geological Society of America Bulletin, 107, 1356-1380.
- Sarkarinejad, K.,Alizadeh, A., 2008. Dynamic model for the exhumation of the Tutak gneissdome within a bivergent wedge in the Zagros Thrust System of Iran. Journal of Geodynamics, 47, 201-209.
- Stocklin, J.,Nabavi, M.H.,and Samimi,M., 1965. Geology and mineral resources of theSoltanieh Mountains(Northwest Iran). Geological Survey of Iran, Rep. No. 2, 44 p., with           map.
- Stocklin, J., Eftekhar-nezhad, J., 1969.Zanjan Quadrangle map, 1:250000,Geological SurveyIran, QuadrangleNo.D4.
Weinberg, R.F., 1996. Ascent mechanism of felsic magmas: news and views. Royal Society of Edingburgh: Earth Sciences, 87, 95-103.