بررسی ویژگیهای فرورانش در شرق ایران با استفاده از مدلسازی آنالوگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه پیام نور، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی، ایران، تهران.

10.22077/jt.2024.6934.1166

چکیده

بر اساس شواهد ساختاری و سنگ شناسی بلوک لوت و افغان، فرورانش اقیانوس سیستان بصورت دو سویه و ناهمانند به زیر این دو بلوک بوده است. سرعت و زاویه فرورانش اقیانوس سیستان در زیر بلوک لوت بیشتر بوده که منجر به پسروی مرز دو صفحه بلوک لوت و اقیانوس سیستان به سمت اقیانوس شده است. این پسروی مرز دو صفحه، منجر به کشش در حوضه پشت کمانی گردیده است. مطالعات انجام شده توسط دیگر محققان در مورد ژئوشیمی و خاستگاه سنگهای بازیک-حدواسط بلوک لوت، نازک شدگی و کشش پوسته در ناحیه پشت کمان را تأیید کرده نشان می‌دهد فرورانش تاثیر مهمی در ایجاد آنها داشته است. در این تحقیق، از مدلسازی آزمایشگاهی یا آنالوگ با مقیاس‌ بندی‌های طولی برای شبیه سازی ویژگی‌های صفحه فرورو اقیانوس سیستان و بررسی فرآیندهای ژئودینامیکی شرق ایران بهره جستیم. فرو رفتن یک ورقه ویسکوالاستیک نازک خمیر سیلیکونی با ویژگی‌های هندسی و رئولوژیکی متفاوت، در یک مخزن پر از شربت گلوکز برای بررسی پارامترهایی که سبک فرورانش را کنترل می‌کنند، مورد بررسی قرار گرفت. مشخص شد که با افزایش طول و ضخامت، و نیز کم بودن نسبت گرانروی سنگ کره و سست کره، سرعت فرورانش افزایش می‌یابد. همچنین رابطه معنا داری بین زاویه و سرعت فرورانش مشخص گردید. در نهایت با تحلیل جنبش شناختی در آزمایشات انجام شده، تغییر شکل منطقه پشت کمانی بررسی شد. نتایج آزمایشی که مؤید سرعت و شیب زیاد فرورانش و نیز کشش ناحیه پشت کمانی است، می‌تواند بعنوان ویژگیهای صفحه فرورو اقیانوس سیستان به زیر بلوک لوت در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

زمین ساخت
دوره 6، شماره 24
اسفند 1401
صفحه 69-88

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار