بررسی کانه‌زایی پیوهژان - دیزباد در تاریخچه زمین ساختی رشته‌کوه‌های بینالود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی- دانشکده علوم- دانشگاه سیستان و بلوچستان- زاهدان- ایران

2 گروه زمین شناسی- دانشکده علوم- دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 شرکت مهندسین مشاور کاوش کانه مکران، پارک علم فن‌آوری زاهدان

چکیده

رشته‌کوه‌های بینالود در حاشیه شمال شرقی ایران مرکزی واقع گردیده است. پیکره اصلی این رشته‌کوه‌ها را سنگ‌های سیلیسی - کلاستیکی تشکیل داده است. این سنگ‌های تخریبی ریزدانه در دریای ژرفی با رخساره توربیدایتی به سن تریاس ته‌نشین گشته که طی فرورانش روبه‌شمال و بسته‌شدن اقیانوس قدیمی تتیس به‌تدریج به رخساره‌های دریاچه‌ای - کولابی-رودخانه‌ای زغال دار ژوراسیک زیرین بدل گشته است. حادثة دگرگونی هم‌زمان با فشرده‌شدن حاشیه فعال تتیس قدیمی رخ‌داده است. سنگ‌های رسوبی سکویی پالئوزوییک متعلق به حاشیه غیرفعال بعدها به شکل برگه‌های رانده به سمت جنوب حرکت و جای‌گیر گشته‌اند. در ژوراسیک میانی با گسترش حوضه‌های پشت کمان سبزوار - حوضه کاسپین که به اورازیا پیوسته بود، این مرتبه از سیمرین جدا می‌گردد که تا پالئوژن پابرجاست. حوادث زمین ساختی نئوژن مجدداً گسل‌های جوان‌تر را در این حوضه گسترش می‌دهد. کانه‌زایی پیوهژان - دیزباد در واقع مجموعه عمدتاً دوبخشی از نهشته‌های استراتی فورم همراه با فوران‌های بازالتی پالئوزوئیک زیردریایی هستند که بخش‌های سوپرژن آن عمدتاً شامل Fe, Cu and Au بوده و اغلب در راستای تورق یا گسل‌های حادثه سیمیرین یا جوان‌تر از آن در گستره بزرگ‌تری در جنوب بینالود گسترده شده‌اند. سیالات حاوی فلزات شسته شده از اعماق بیشتری در شمال از کانال گسل‌ها به سمت جنوب صعود کرده و دچار تفریق گشته‌اند. در ادامه گسله‌های مرتبط با حادثه دگرشکلی جوان، محدوده‌های کانه‌زایی را بریده و پراکنده کرده‌اند؛ بنابراین مثال کانسار پیوهژان - دیزباد نمونه‌ای از یک واقعه کانه‌زایی دومرحله‌ای است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار