مدل سازی و پیش بینی ایجاد شکستگی ها به دلیل تخلیه مخزن در سازند نفتی آسماری(جنوب باختری ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم زمین، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

3 گروه مهندسی نفت، واحد امیدیه، دانشگاه آزاد اسلامی، امیدیه، ایران

4 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زمین شناسی، تهران، ایران

5 دکترای تخصصی زمین شناسی ساختمانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه علوم پایه، تهران، ایران

10.22077/jt.2025.8564.1196

چکیده

از نظر ژئومکانیکی با تولید از مخزن و تخلیه تدریجی آن، تغییراتی در میدان تنش حاکم بر مخزن ایجاد می‌شود. در این پژوهش امکان ایجاد شکاف و گسل با استفاده از مدل‌سازی ژئومکانیکی در مخازن در حال تخلیه بررسی شده است. آگاهی از وضعیت و لغزش گسل‌ها در طول عمر مخزن اهمیت زیادی دارد. در صورتی که شکاف یا گسل جدید در مخزن ایجاد شده باشد، عملیات حفاری را متحمل هزینه و ریسک بالایی می‌کند. با استفاده از داده‌های چاه‌پیمایی یکی از مخازن جنوب غرب ایران، تنش‌های اصلی در مخزن محاسبه و مدل ژئومکانیکی مخزن ایجاد و پنجره ایمن گل حفاری برای آن محاسبه شد و در آخر پتانسیل امکان ایجاد شکاف و گسل در مدت زمان تولید از مخزن بررسی ‌گردید. نتایج نشان می دهد که فشار هرزروی در مخزن مورد مطالعه برابر مقدار تنش افقی حداقل(σ3) می‌باشد که میانگین تقریبی آن برابر با 41.75 مگاپاسکال است. رژیم تنش در مخزن مذکور گسل نرمال می‌باشد و بهترین جهت حفاری ایمن در این مخزن به موازات تنش قائم است. با توجه به نتایج، راستای تنش درجای افقی حداقل برابر با N16W-S16E و جهت تنش درجای افقی حداکثر برابر با N74E-S74W با انحراف استاندارد 5/6 درجه است. احتمال ایجاد گسل جدید بر اثر تخلیه مخزن در لایه‌های ماسه سنگی مخزن مورد مطالعه نسبت به لایه های آهکی و دولومیتی بیشتراست.

کلیدواژه‌ها