تحلیل یافته‌های مقدماتی پارینه‌لرزه‌شناسی و لرزه‌زمین‌ساختی گسل قلعه‌سرخ، خاور ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند.

2 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بیرجند، بیرجند.

3 استادیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور ، تهران

4 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند

چکیده

 
چکیده
در خاور ایران زمین­لرزه­های متعدد تاریخی و دستگاهی خسارت بار گزارش شده است، لذا مطالعات دقیق ریخت­زمین­ساختی و پارینه­لرزه­شناسی نقش مهمی در تهیه مدل لرزه­زمین­ساخت این بخش از ایران دارد. گسل قلعه­سرخ با داشتن سابقه لرزه­خیزی و شواهد ریخت­زمین­ساخت جوان، نمونه مناسبی برای مطالعات پارینه­لرزه­شناسی است. گسل قلعه­سرخ با راستای شمالی ـ جنوبی و طول 57 کیلومتر و سازوکار امتدادلغز راست­بر، یکی از گسل­های فعال و لرزه­زای بخش شمالی پهنه زمین درز سیستان است. بررسی ریخت‌زمین­ساختی این گسل با تلفیق داده­های حاصل از بررسی تصاویر ماهواره­ای، نقشه­های زمین­شناسی، مدل ارتفاعی زمین و بازدید میدانی، بریدگی رسوبات کواترنر و جابجایی آبراهه­ها به صورت راست بر را نشان می­دهد. به منظور بررسی های پارینه لرزه زمین­ساختی سایتی با موقعیت جغرافیایی تقریبی ''''25''59°59 شرقی و ''''40''32°33 شمالی،  بر روی گسل قلعه­سرخ انتخاب شده است. در این سایت یک ترانشه اصلی به طول 21 متر، عمق 5/4 متر و راستای N80°E، و دو ترانشه جانبی جهت جستجوی شواهد بیشتر از عملکرد گسل حفر شده است. مقادیر برآورد شده از ویژگی­های هندسی گسل قلعه سرخ همچون راستا و شیب، برابر N7°W و 72°E است که نشانگر گسلی با سازوکار و لغزش راستالغز راست­بر و کمی مولفه معکوس است.

کلیدواژه‌ها


منابع :
-خطیب، م‌م.، 1377. هندسه پایانه گسل‌های امتدادلغز (با نگاهی ویژه به گسل‌های خاور ایران)، رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
-نظری، ح.، 1377.  نقشه 1:100000 زمین شناسی سربیشه. سازمان زمین شناسی کشور.
-   Ambraseys, N.N., Melville, C.P., 1982. A history of Persian earthquakes. Cambridge University press, Cambridge, UK, 219pp.
-   Berberian, M., Jackson, J.A., Qorashi, M., Khatib, M.M., Priestley, K., Talebian, M., and Ghafuri-Ashtiani, M., 1999. The 1997 May 10 Zirkuh (Qa´enat) earthquakes (Mw=7.2): faulting along the Sistan suture zone of eastern Iran. Geophys. 136.
-   Berberian, M., Jackson, J. A., Qorashi, M., Talebian, M., Khatib, M. M., and Priestley, K., 2000. The 1994 Sefidabeh earthquakes in eastern Iran: Blind thrusting and bedding-plane slip on a growing anticline, and active tectonics of the Sistan Suture zone, Geophys. J. Int.,142, 283-299.
-   Berberian, M., Yeats, R.S., 2001. Contribution of archaeological data to studies of earthquake history in the Iranian Plateau. Journal of Structural Geology 23, 563-584.
-   Falcon, N.L., 1974. Southern Iran: Zagros Mountains. In: Spencer, A. (ed.) Mesozoic–Cenozoic Orogenic Belts. Geological Society, London, Special Publications, 4, 199–211
-   Freund, R., 1970. Rotation of strike slip faults in Sistan, southeast Iran. Jour. of st. geology.
-   Parsons, B., Wright, T., Rowe, P., Andrews, J., Jackson, J., Walker, R., Khatib, M.M, Talebian, M., Bergman, E. and Engdahl, E.R., 2006. The 1994 Sefidabeh (eastern Iran) earthquakes revisited: new evidence from satellite radar interferometry and carbonate dating about the growth of an active fold above a blind thrust fault, Geophys. J. Int., 164.
-   Tirrul, R., Bell, I. R., Griffis, R. J., Camp, V. E., 1983. The Sistan suture zone of eastern Iran. Geological Society of America Bulletin 94, 134-150.
-   Vernant, P., Nilforoushan, F., Hatzfeld, D., Abbassi, M. R., Vigny, C., Masson, F., Nankali, H., Martinod, J., Ashtiani, A., Bayer, R., Tavakoli, F., Chéry, J., 2004. Present-day crustal deformation and plate kinematics in the Middle East constrained by GPS measurements in Iran and northern Oman. Geophysical Journal International 157, 381-398.
-   Walker, R., Jackson, J., 2004. Active tectonics and late Cenozoic strain distribution in central and eastern Iran. Tectonics 23, TC5010.
-   Walker, R.T., and Khatib, M.M., 2006. Active faulting in the Birjand region of in eastern Iran. Tectonics, 25, 1-17.
-   Walker, R.T., Gans, P., Allen, M.B., Jackson, J., Khatib, M.M., Marsh, N., Zarrinkoub, M., 2009. Late Cenozoic volcanism and rates of active faulting in eastern Iran. Geophysical Journal International 177, 783–805.
-   Wells, D. L., Coopersmith, K. J., 1994. Emprical relationships among magnitude, rupture length, rupture area, and surface displacement. Bull, Seismo. Soc. Am. (84): 974-1002.