بررسی فعالیت زمین‌ساختی قطعات گسلی با استفاده از شاخص‌های ریخت زمین ساختی و فرکتال آبراهه‌ها مطالعه موردی: گسل فعال اسماعیل آباد(شرق ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی دانشگاه بیرجند، ایران

2 گروه پژوهشی علوم زمین دانشگاه بیرجند، ایران

چکیده

گسل اسماعیل آباد  با روند شمالی- جنوبی (,80˚W N10˚W) (از شاخه­های پهنه گسلی نهبندان) با طول 40 کیلومتر در 120 کیلومتری شمال غرب نهبندان قرار دارد. بررسی نحوه توزیع فعالیت قطعات گسلی در راستای این گسل به عنوان یک گسل قطعه-قطعه و جهت مطالعه موردی زمین­ساخت فعال در بخش میانی پهنه گسلی نهبندان مورد توجه قرار گرفته است. بر مبنای ناپیوستگی هندسی 7 قطعه گسلی ( به ترتیب از شمال گسل به سمت جنوب S1 تا S7) در راستای سامانه گسل مشخص شده است. به علت برجسته بودن شاخص­های ریخت زمین­ساختی و نو زمین­ساختی، جهت بررسی فعالیت تکتونیکی گسل اسماعیل آباد، تغییرات این شاخص­ها در راستای قطعات گسلی محاسبه شده است که عبارتنداز: میزان تغییرات شاخص سینوسیتی جبهه کوهستان (03/1-19/1)، مسطح شدگی جبهه کوهستان (51%-80%)، نسبت پهنا به ارتفاع دره (98/.-13/2)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره (30%-58%)، شاخص سینوسیتی رود (06/1-13/1) شاخص گرادیان طولی رودخانه (103- 288 متر)، و فرکتال آبراهه­ها (982/1-2). با توجه به ارزیابی قطعات مختلف سامانه­ی گسلی اسماعیل آباد، قطعه گسلی حبیب (قطعه S3) به طول 8/3کیلومتر، و روندN12⁰W در بخش میانی گسل، فعالترین بخش گسل معرفی می گردند.

کلیدواژه‌ها


ارجمندزاده ر.، کریمپور م. ح.، مظاهری س. ا.، سانتوز ژ. ف.، مدینا ج.، همام س. م.، 1389. فرورانش دوسویه نامتقارن؛ نظریه جدید در مورد محیط تکتونوماگمایی و متالوژنی بلوک لوت، شرق ایران؛ نخستین همایش انجمن زمین شناسی اقتصادی ایران.
افتخارنژاد ج.، 1359. تفکیک بخش های مختلف ایران از نظر وضع ساختمانی در ارتباط با حوضه های رسوبی، نشریه انجمن نفت، شماره 82.
آقانباتی، ع.،‌ 1383، زمین‌شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
جمالی، ف.، حسامی آذر، خ.، قرشی، م. ، 1387. گسل های جنبا و قطعه­بندی گسلی قم-زفره در گستره میان زفره تا شمال کاشان، فصلنامه علوم زمین، شماره 68.
خطیب، م‌م.، 1377. هندسه پایانه گسل های امتداد لغز(با نگاهی ویژه به گسل های خاور ایران)، رساله دکتری، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
رادفر، ش.، پورکرمانی، م.، 1384. ریخت زمین ساخت گسل کوهبنان، فصلنامه علوم زمین، شماره 58.
شهریاری،س و خطیب، م.م، 1376. تحلیل فرکتالی سیستم گسل نهبنـدان، فصلنـامه علمـی – پژوهشـی علـوم زمیـن، شمـاره 23-24.
فخاری، س. ،1385. تحلیل خطر زمین لرزه با استفاده از GIS و روش محاسباتی و بررسی چین خوردگی در ارتباط با گسلش در دشت بیرجند، پایان نامه تحصیلی کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند. عرب خزائی، م.،1389. تحلیل لرزه زمین ساختی گسل جنوب بیرجند به کمک شواهد ریخت زمینساختی و نوزمین ساختی ، پایان نامه تحصیلی کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند. محمد خانی، س.، 1388. قطعه بندی پهنه گسلش نای بندان(چهار گوش نایبندان)، پایان نامه تحصیلی کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.